Ультракүлгін залалсыздандыру

1

Ультракүлгін деп толқынның ұзындығы 10-нан 400 нм дейінгі электромагниттік сәулелер аталады. Ең жоғарғы бактерицидтік әсерге 260±10 нм аймағында барынша жоғары пайда болумен 200-350 нм диапазонындағы электромагниттік сәуле ие. Ультракүлгін сәуленің әсері микроағзалардың жасушалық қабырғаларының құрылымында бұзылыстарға, сол арқылы олардың өліміне алып келеді.
 
Ук-зарарсыздандырғыш ішіне бактерицидтік шам орнатылған металл корпус болып табылады. Ол өз кезегінде қорғаныстың кварц түтігіне орналастырылады. Су кварц түтікті қоршайды, ультракүлгін сәулемен өңделеді және сол арқылы залалсыздандырылады.
 
 
 

Артықшылықтары 

  • УК-сәулелер тек вегетативті ғана емес, спора түзуші бактерияларды да жояды
  • өңделетін судың физико-химиялық құрамы өзгермейді
  • сәуле дозасының жоғарғы шегі бойынша шектеулер жоқ
  • қосалқы өнімдер жоқ
 Кемшіліктері 
  • жеткілікті түрде мөлдір емес суды (лайлануы, түсі) өңдеу кезінде тиімділіктің төмендеуі
  • лайланған және қатты суды өңдеу кезінде жүйені мезгіл-мезгіл тазалау қажет
  • бактерицидтік әсердің қысқа уақыт әсер етуі, яғни судың құбырлар жүйесінде қосымша ластануы мүмкін.

  Озондау

4

Озондау – ауыз суды залалсыздандырудың болашағы бар әдістерінің біреуі. Озондау залалсыздандырудың жоғары деңгейі кезінде тазартылған суда уытты және канцерогенді өнімдердің жоқ болуы кезінде оны ең жақсы органолептикалық көрсеткіштермен қамтамасыз етеді. Озондау судың түссізденуіне, оның құрамындағы темір мен марганецтің тотығуына, дәмді, иісті жоюға қол жеткізуге мүмкіндік береді. Озонның бактерицидтік әсерінің механизмі микроағза жасушаларының ішіне кіру және өмірлік маңызы бар биологиялық белсенді қосылыстарды (ақуыздар, ферменттер, ДНҚ, РНҚ) тотықтыру болып табылады. Су көзінің аса бактериялық ластануы кезінде немесе онда дәстүрлі хлорлаудың әсерлеріне төзімді патогенді микроағзалардың, энтеровирустардың және лямблия цисталарының бар болуы кезінде озон ерекше тиімді болады.

 

Артықшылықтары 

  • суға химиялық реагенттер қосылмайды, озонның қалпына келтіру өнімі оттегі болып табылады.

 Кемшіліктері 

  • ұзақ уақыт әсер етудің жоқтығы
  • техникалық күрделі, қымбат жабдық, электр энергиясының көп жұмсалуын талап етеді, жоғары білікті қызмет көрсетудің қажеттілігі
  • жанама уытты өнімдердің – альдегидтердің, кетондардың және басқа да қосылыстардың пайда болуы ықтимал.
 Натрий гипохлоритімен хлорлау

 2        Натрий гипохлориті (НГПХ) бүгінгі күні залалсыздандыру реагенттерінің ең жақсысы және қауіпсізі болып табылады. Гипохлорит-ион күшті антибактериялық әсерге ие. Бұл құрал микроағзаларды өте жылдам өлтіреді және өте аз мөлшері жеткілікті, себебі НГПХ ыдырауы бірқатар белсенді бөлшектердің (радикалдардың), атап айтқанда синглетті оттегінің пайда болуымен бірге болады, ол жоғары биоцидтік әсерге ие. НГПХ ыдырауы кезінде пайда болатын бөлшектер (радикалдар) микроағзаларды қоршап тұратын биоүлдірді бұза отырып олардың жойылуына себепші болады. Натрий гипохлориті ерітіндісінің бірнеше түрлері бар: өнеркәсіптік әдіспен алынған НГПХ концентрацияланған ерітіндісі (белсенді хлор бойынша 120-190 г/л) және тұтыну орнында ас тұзы ерітіндісінің электролизімен алынған НГПХ ерітіндісі (0,6-0,9 %). 

 

 

Артықшылықтары 

  • хлорлау процесін жүргізудің қарапайымдылығы мен қауіпсіздігі
  • судағы хлордың қалдық мөлшері (0,3-0,5 мг/л) ұзақ уақыт бактерицидтік әсерді қамтамасыз етедітотықтыру-залалсыздандыру, жұқпасыздандыру әсерлерінің тиімділігі бойынша натрий гипохлоритінің ерітіндісі хлордың әсерімен бірдей, ал қауіпсіздік талаптары бойынша едәуір төмен.
  • микроағзаларға бактерицидтік әсер етудің жоғары тиімділігі
  • экологиялық қауіпсіздік
  • тотықтыру-залалсыздандыру, жұқпасыздандыру әсерлерінің тиімділігі бойынша натрий гипохлоритінің ерітіндісі хлордың әсерімен бірдей, ал қауіпсіздік талаптары бойынша едәуір төмен.

 Кемшіліктері

  • хлорлау қажетсіз хлорорганикалық қосылыстардың пайда болуына алып келуі мүмкін.